Disa kerkues amerikane te firmes Stemagen, Kaliforni, kane arritur te krijojne per here te pare nje embrion-klon duke u nisur nga qelizat e lekures. Lajmi i suksesit te arritur eshte publikuar ne revisten Stem Cells. Deri me tani i vetmi embrion-klon njerezor ishte krijuar ne 2005 nga disa kerkuest te Universitetit te Newcastle (Britani) duke perdorur qeliza te padiferencuara, te cilat jane shume me te veshtira per tu terhequr nga nje pacient. Embrioni i ri eshte krijuar duke perdorur si burim ADN-je vetem qelizat e lekures se nje burri, ADN-ja e te cilit eshte futur ne nje veze femre se ciles i ishte hequr berthama. Edhe pse teknika e quajtur dergese berthamore(transferiment nuklear) eshte mjaft e njohur (ishte perdorur edhe ne 1997 per te krijuar te delen e famshme Dolly, gjitarin e pare te klonuar), perdorimi i qelizave te lekures si burim ADN-je eshte nje risi ne shkalle boterore.
Kerkuesit kane arritur te krijojne embrionin-klon duke perdorure qelizat somatike te dy burrave dhe vezet e tre grave. Kane krijuar keshtu 21 embrione, pese prej te cileve kane mbijetuar dhe jane rritur deri ne stadin ku embrioni ka rreth 40-72 qeliza. Ne kete stad zhvillimi, jane formuar qelizat e padiferencuara, te cilat kane te njejtin kod gjenetik te dhuruesit (burrit te cilit i eshte hequr qeliza nga lekura). Keto qeliza pluripotente, mund te perdoren me vone per qellime terapeutike si rindertimi i organeve per transplante te cilat nuk do te refuzoheshin nga trupi i pacientit etj. Pikerisht ne kete pike qendron rendesia e kesaj arritjeje. Duke krijuar lehtesisht embrione-klone do te jete me e lehte te fitohen qeliza pluripotente me material gjenetik te njejte me ate te pacientit.
Burimi: Yahoo!.it
une
28 Janar, 2008
pershendetje. kisha nevoje per ca sqarime ne lidhje me artikullin.
Nqs do merreshin psh qelizat e veshkave per ti klonuar ne rastin e nje pacienti qe ka probleme me veshkat dhe pret nje transpant renal, dmth do ekzistonte mundesia qe te krijoheshin veshkat dhe me pas te transpalntoheshin dhe duke qene se qelizat jane te tijat atehere dmth qe pacienti nuk do kete nevoje per medikamente imunosupresive per gjithe jeten. te pakten keshtu kuptova nga ky artikull, apo jo?
dhe e dyta nqs se nderkoh programi gjenetik i pacientit eshte nderkoh i semure, dmth ka crregullime nuk do dilte nga klonimi nje organ i semure???
Mister me kete inxhinjerine gjenetike…..
sandi
9 Shkurt, 2011
aWLIHJWFGJFLNJ3VM’PRENTMW45,JTEOLY56’U
blogshkenca
28 Janar, 2008
pershendetje,
Do perpiqem tu pergjigjem pyetjeve te tua duke shpresuar qe te jem sa me i qarte te jete e mundur.
Per sa i perket pyetjes se pare pergjigjia eshte PO! Pikerisht ketu qendron edhe rendesia e ketyre arritjeve dhe e klonimit ne pergjithesi. Dmth ne qofte se arrihet te krijohet nje organ per tu transplantuar dhe per kete nuk eshte e nevojshme qe qelizat dhuruese te jene qeliza te marra nga organi ne fjale, mjafton te jene qeliza te marra nga personi te cilit do ti transplantohet organi, pra edhe qeliza lekure, te cilat mund te merren lehtesisht, organi ne fjale nuk do te shihet nga trupi si nje organ i huaj dhe nuk do te kete nevoje per terapi te gjata imunosupresive.
Per sa i perket pyetjes se dyte, ne qofte se personi eshte i semure, semundja nuk sjell crregullime ne kodin gjenetik por vetem ne metabolizmin e pacientit. Per kete arsye organi i prodhuar nuk do te jete nje organ i semure pasi kodi gjenetik nga i cili do te prodhohej organi do te ishte nje kod normal! Ne rastet kur semundja eshte semundje e trasheguar, pra eshte e shkruar ne kodin gjenetik, ne keto raste shpesh nuk ka nevoje per transplante, por kurohen me metoda te tjera.
Duke dale pak nga tema, nje nga synimet me te debatuara te inxhinierise gjenetike eshte ndryshimi i kodit gjenetik te nje njeriu qe ne stadin embrional, ne menyre qe te korrigjohen gjenet e demshme dhe semndjesjellese te trasheguara nga prinderit.
Shpresoj te jem shprehur sa me qarte te jete e mundur, megjithate nqs ke paqartesi te tjera mos hezito te pyesesh 😉
Stay tuned!
une
28 Janar, 2008
Faleminderit per shpjegimin e qarte,por prap jam ca sceptike sidomos ne lidhjen e disa semundjeve te ashtequajtura sistemike si tip vaskularite ne te cilat dime qe jane te implikuara systemet e komplekseve imune tip antigen e anticorpe dhe te cilat shfaqin manifestare ne te gjitha organet dhe systeme, kryesisht lekura, artikulacionet,veshkat duke i shkaterruar komplet keto te fundit dhe per nje moment do bie fjala per transplantimin e veshkave.
Ej ja ketu nqs kjo veshke e re e krijuar si e paster komplet nga kodi gjenetik cfare do ndodhe me te kur te futet ne nje organ te semure nga ana systemike?
Semundjet systemike jane kronike mesa di , complekset ekzistojne ne organizm dhe shfaqen kur u do qefi apo kur ekziston nje faktor favorizues qe ne te shumten e rasteve nuk dihet.
Dmth ai pacienti qe do jete i trasnplantuar do arrije prap te beje insuficience renale mbi veshken e re te transplantuar apo jo?
krypton
29 Janar, 2008
para semundjeve systemetakike kemi edhe dicka tjeter. ne rastin e nje 50 vjecari te semure nga veshkat i cili klonohet pasi ka zbuluar per semundjen dhe ka nevoje transplant, a nuk do te ishte e pavend te transplantoheshin veshkat e paformuara te nje adoleshenti ne nje 50 qe po mbush moshen???
blogshkenca
29 Janar, 2008
Jo krypton, nepermjet klonimit te organeve shpresohet qe te arrihet rindertimi i organit, ne menyre qe te pershtatet persosmerisht me pacientin ne fjale, pasi do te vije nga trupi i tij. Per te bere kete klonim nuk eshte e nevojshme te klonohet i gjithe pacienti dhe te pritet derisa ai te jete ne nje moshe madhore,per ti hequr organin dhe tja vendosin pacientit te vjeter. Ne rastin e 50-vjecarit, organi qe do te krijohet do te jete plotesisht i pershtatshem me pacientin ne fjale, dhe do te jete i formuar plotesisht ne menyre qe te funksionoje normalisht.
blogshkenca
29 Janar, 2008
@ une,
Ne rastin e ketyre semundjeve, mendoj se nuk eshte zgjidhje transplanti i organit per tu sheruar. Nuk njoh llojin e semundjeve dhe nuk mund te flas me siguri te plote megjithate nuk mendoj se keto lloj semundje kurohen nepermjet transplantit.
Dua te theksoj, se klonimi i pjesshem i organeve nuk eshte zgjidhja per te gjithe semundjet ekzistuese. Ajo qe mund te arrihet nepermjet ketij klonimi eshte krijimi i nje organi i cili do te jete i afte te pranohet nga trupi pa krijuar komplekse imunosupresive. Nepermjet ketij klonimi transplanti nuk do te ishte me nje problem pasi organet nuk do te mungonin dhe nuk do te “refuzoheshin” nga trupi. Pra do te kuroheshin me lehte dhe pa pasoja semundjet te cilat sot kane nevoje per transplant.
Per tu kthyer edhe njehere tek semundjet sistemike, mendoj se transplanti i organeve te klonuara nga pacientet, edhe pse nuk mund ti sheronte me siguri nuk do ti shkaktonte. Keto semundje shkaktohen kur nje proteine e panjohur hyn ne trup dhe antikorpet per ta luftuar, le te themi gabojne taktike, dhe ne vend qe te sulmojne proteinen sulmojne gjithe trupin mbartes te saj. Pra ata qe duhet te luftonin agjentet e jashtem tani jane kthyer ne agjente te demshem per trupin. Ne rast tranplanti organesh te pershtatshme ne nje perqindje te madhe ky problem nuk do te ekzistonte pasi (te mos them qe nuk do te krijoheshin antikorpe), antikorpet do te qene ne nje perqindje teper te vogel per te refuzuar organin e ri, pra nuk do te mund te shkaktonin keto lloj semundjesh.
Ne cdo rast pranimi i organit pa komplekse te brendshme eshte ajo cka synohet te arrihet nga shkenca nepermjet kesaj teknike, normalisht qe ka akoma pune per tu bere para se te arrihet ky rezultat.
krypton
30 Janar, 2008
flm blogshkenca per shpjegimin e qarte
arian
17 Korrik, 2008
pOo sII mundd te klonohet njeriuu kur vetem ZOTI mund ta beje njeriun dhe a quhet ky kundershtim i ZOTIT dhe dua te di se a mund te klonohet nje planet ashtuu siq klonohet njeriu.? FALEMINDERIT PER MIREKUPTIM.
arian
17 Korrik, 2008
😀
arian
17 Korrik, 2008
😀
genc
10 Shtator, 2008
tung,une jam nga mitrovica:a eshte e vertet qe nje prej perpjekjeve te medha per klonim te kafshes eshte delja DOLLI.qao.
blogshkenca
11 Shtator, 2008
Po, delja Dolly eshte nje nga arritjet kryesore ne klonimin e gjallesave.
and
25 Nëntor, 2008
Ideja pas kesaj eshte shume e bukur dhe eshte diskutuar gjate e gjere per vite te tera. Por ka nja dy ceshtje qe une personalisht i shoh si probleme dhe me pozicionojne ne anen kunder inxhinierise gjenetike te ketij tipi. Klonimi duket realitet nga dita ne dite por per mendimin tim eshte nje gabim i rendit ‘motor me djegie te brendshme’.
1. Krijimi i individeve pa difekte gjenetike do te sillte nje disbalance graduale ose te menjehereshme te menyres si funksionon dhe evoluon lloji yne (njerezit), dhe si pasoje nje zhdukje te llojit (per tu zevenedesuar nga lloji i ri).
2. Ne rast se pika 1 nuk ndodh per ndonje aresye, popullata njerezore do te shtohet ne menyre te tille qe numri total i individeve te lindur te arrihet shume me shpejt se sa mund te parashikohet (~9000 vjet parashikimi aktual statistikor per gjeneraten e fundit te llojit aktual).
3. Pa marre parasysh pikat e mesiperme, qendron problemi i organizimit te ‘fermave’ te organeve. Do te vihen te gjithe veshkat e grupit B te gjakut ne nje sistem qarkullues gjaku te grupit B (te lidhur sigurisht me nje seri shpretkash, melcish, pompash oksigjeni, pompash gjaku, etj), apo per cdo individ do te rritet edhe nje klon me tru te vdekur qe te mbaje organet gati per transplant?
E vetmja kunderbalance ngushelluese e kesaj eshte qe me ane te klonimit ne do te krijojme vazhdimisht individe gjithmone e me te dobet (brezi i dyte i klonuar do te jete me i dobet se i pari, dhe nese klonojme nje brez te trete nga i dyti ai do te jete edhe me i dobet). Prirja e individeve te klonuar eshte gjithmone e me e larte sa me teper breza tentojme te klonojme, per kete aresye nuk do te mundemi te jetojme pergjithenje ne kete menyre. 🙂
blogshkenca
28 Nëntor, 2008
Dyshoj se klonimi ka si qellim krijimin e nje race te re individesh te perkryer pa difekte gjenetike. Jane disa arsyet qe e pengojne nje zhvillim te tille, midis te tjerash: kostoja e larte, mungesa e interesit per te krijuar njerez te perkryer gjenetikisht, teknologjia e nevojshme per te arritur ne kete pike etj. Per momentin (dhe per disa dhjetvjecare) ky problem vazhdon te mbetet teme kryesisht e filmave.
Arsyeja pse inxhinieria gjenetike duhet te zhvillohet, nuk eshte aq ne krijimin e nje race te perkryer se sa ne zhvillimin e njerezimit.
Krijimi i organeve per transplant per te shpetuar jete njerezish te rrezikuara nga aksidentet, kurimi i femijeve qe ne embrion ne menyre qe te evitohen semundjet e trashegueshme, si femijet Daun, jane me te vertet jo vetem zhvillime shkencore, por edhe nje zhvillim ne nje shkalle akoma me te larte i Humanizmit. Pra synimi i inxhinierise gjenetike nuk eshte ai qe te krijoje individe te perkryer, por qe te evitoje krijimin e individeve me te meta.
Mjafton vetem te perfytyrosh gjithe vuajtjet qe do te mund ti evitoheshin nje familjeje nqs semundja e femijes se tyre do te mund te kurohej qe ne embrion!
Per sa i perket organeve te klonuara, dyshoj se do te krijojme nje dite individe qe te mbartin organe per transplant. Kjo do te ishte para se gjithash inefikase, pasi organet e individit te krijuar do te krijonin papershtatshmeri me organet e pacientit. Zhvillimi qe synohet ne kete fushe eshte mundesia per te krijuar banka organesh (pak a shume sic jane sot bankat e gjakut) ne te cilat do te mund te krijohet nje organ i vetem i nevojshem per transplant ne nje kohe te shkurter per tu vendosur ne trupin e pacientit te semure. Psh ne rast te nje aksidenti te rende, nepermjet inxhinierise gjenetike do te mund te kodohet ne menyre te shpejt gjenoma e pacientit dhe brenda nje kohe te shkurter te riprodhohet organi per te cilin ka nevoje. Kjo eshte me se normale nese mendohet se sot shume njerez jane te detyruar te jetojne me makineri (shpesh te medha) te lidhura pas trupit te tyre qe zevendesojne funksionimin e nje organi te demtuar.
Kjo eshte pak a shume rruga ne te cilen inxhinieria gjenetike po zhvillohet, dhe ajo ne te cilen debatet me e shumta mbi etiken gjenetike perputhen. Sidoqofte observimi yt eshte mjaft interesant, por te pakten per menyren e zhvillimit te sotem te kesaj dege mbetet mjaft i larget.
meisi
3 Dhjetor, 2008
pse individet e klonuar vdesin gjithmone ne nje moshe me te re se individet qe kane dhene materialin gjenetik?a jeni pro apo kunder?
blogshkenca
3 Dhjetor, 2008
Per momentin klonimi i plote ne njerezit nuk eshte aplikuar, si pasoje nuk eshte matur jetegjatesia mesatare e individeve te klonuar.
zotrules
3 Dhjetor, 2008
cdo gje mund t’ia falja njeriut, por kurre nuk do ia falja klonimin e njeriut dhe lojrat me ADN-ne.
and
5 Dhjetor, 2008
Problemet me klonimin nuk jane aq teknologjia ose kostot, sepse aq sa kushton klonimi i nje deleje, aq kushton edhe klonimi i nje njeriu. Problemi eshte thellesisht etik, dhe aty e vura theksin edhe une.
Duhet ta lejojme ndryshimin e ADN-se se nje embrioni te dy prinderve mbartes te X semundje gjenetikisht te trashegueshme? A duhet te lejojme ndryshimin e ADN-se ne persona qe vuajne nga deficenca/keqfunksionime te organizmit te tyre? Cfare duhet te bejme nese X qeveri krijon nje supernjeri per aresye ushtarake? Dhe e fundit, a duhet te lejojme krijimin e ketyre `bankave` te organeve?
Natyra e ka percaktuar nje rend, i ka percaktuar disa individe si te papershtatshem dhe disa te tjere si me te pershtatshem. Ka percaktuar qe luani duhet te haje njeriun, dhe qe njeriu duhet te mesoje nga kjo dhe te shpike heshten.
Jam dakort qe te preket vete esenca e jetes, por kam frike se njerezit si te pangopur qe jane, do te harrojne qe jetojne ne nje planet shume te vogel kur te komercializojne edhe kete teknologji.
Fisnik Imeri
5 Dhjetor, 2008
Duke klonuar delen holly ne kemi prishur rendin i cili ka nisur 3.5 miliard vite me pare, dhe nuk mund te themi qe nuk na lejohet nga zoti apo etika njerzore, por nga ato mistere nga te cilat nuk dim se cka do te ndodh. Sjelljet e te klonuarve nuk dihen dhe ka shum raste kur njerez mendojn se nuk duhet te behet klonimi sepse denohet nga zoti .
JO klonimi eshte thjesht nja mashtrim i vogel i cili behet ne nje cikel i vjeter sa vet koha por per ta nxen vendin e zotit duhet ta krijosh shpirtin e klonit gje te cilen nuk mund ta beshe dhe per te krijuar ADN,Kromozomet,Berthamen dhe qelizen aq e vogel qe eshte duhet te punosh 3.5 miliard vjet .
Nuk mendoj qe duhet te beht klonimi per mos prishjen e kombinimeve te njerzve te ri dhe te bukur qa lindin nga gjeneratat e reja . edhe teksti cilin e lexova eshte shum i sakt
zotrules
6 Dhjetor, 2008
Fisnik, nese ky rend ka filluar 3.5 miljard vite me pare, dhe nese me kete nenkuptoni evolucionin, atehere njeriu, me vjen keq, po keshtu mbetet te themi tani; “nuk ka me asnje detyrim apo pengese morale per te bere c’t’i doje qejfi me ADNne”.
Duhet te biem dakord per kete, sepse nese themi qe jemi thjesht kafshe qe kemi mesuar te flasim dhe te mendojme per te ardhmen e te levrojme historine, madje edhe te mbajme shenim, prape kafshe mbetemi, dhe si te tilla, jemi thjesht nje dicka qe “e ka zene” kete planet, nje dukuri, rrjedhe llogjike ose jo ngjarjesh e dukurish… Pra, nuk shoh pse duhet te kete pengesa pastaj. Madje, po te ishte ashtu, une do isha mbeshtetes i paepur i manipulimeve te ADNse. Eshte rrjedhe llogjike kjo. Nje kafshe, meson te flase, te mendoje per veten, te shpike dhe perdore teknologji… pse te mos permiresoje vetveten? pse te mos manipuloje kodin e jetes e ta perdore per qellime qe i pelqejne, qe i do qejfi?
Nuk ka me pengesa dhe detyrime morale.
me vjen keq.
qkmei
10 Qershor, 2009
qkemi
bessi
12 Dhjetor, 2009
pldh
Fisnik Imeri
8 Mars, 2010
zotrules me fal qe pak me vones kjo pergjigjje e imja por megjithat doja te te pergjigjeja sepse gjdo dit bindemi dhe me shum se nuk jemi vetem ne kete bote dhe se eshte nje gjje e cila sinkronizon perditshmerin tone dhe na e bene me te bukur jeten me lumturi dhe probleme te vogla , por megjithat kur kthehemi tek termi univerzal Zoti jam mjaft besimtar i denjt ndersa tek feja nuk dij as te falem , per arsye mosdije sepse nuk kam lexuar biblen por kuranin po mund te ju them se e gjitha e cila shkruhet aty eshte me mendjen tende mendo se cila nuk eshte e keqe dhe e demshme per dike apo vet veten tende dhe mos e bene , ke mbushur kushtin kryesor qe te shkosh ne parajs apo thjesht ta jetosh nje jete te njeriut mirpo ajo qka bejne njerzit dhe sipas teje zotrules eshte se ne duhet ta modifikojm veten hehehe. Nuk jemi nokia as nuk jemi mercedes por jemi Qenie Njerzore dhe nese jeni per modifikim ateher bejeni gjeneratorin ideal apo udhetoni me shpejtesi te drites kto jane qeshtje te cilat nuk marrin seriozit dhe vemendje ne asnje popull pervec francezve. Sepse jeta e njeriut ka qen e shkurter dhe eshte zgjatur me ndrrimin e kushteve dhe permirsimin e tyre nga vet ai ok vazhdoni dhe beni ende me te mira por mos prekni ku nuk preket sepse pasojat nuk dihet nuk shortohet njeriu si te jet kumbull sepse ndiejm dicka dhe perjetesia nuk eshte qelsi me besoni sa me shum qe te jetoni aq me shum do te ju rritet deshira te vdisni.
xhemal
22 Mars, 2010
kjo eshte nje arritje e madhe e shkences .mbasi jane me qindera dhe mijra ne bote qe presin ne radhe per trasplant organesh, ne qofte se kjo do te ralizohet ne praktik do te zgjidh shume probleme shendetesore.si shume zbulime shkencore mbeten te vdekura duke mos u vene ne jete si rezultat i kundershtive,dihet se cdo e mire ka dhe nje te keqe keshtu dhe cdo zbulim shkencor ka dhe keqijat e saj kur abuzohet me te .Po te kodifikohet fusha e perdorimit te cdo zbulimi shkencor nuk do te kishte frik nga shperdorimet
lume
24 Maj, 2010
jam nje lexuse e perditshme
the jam shum e kenaqur me shkencen e sodit
lume
24 Maj, 2010
sot ka hec shum perpara shkenca
lume
24 Maj, 2010
sa qef kam qe te kem nje kopje si jam vet
ta shoh me vemendje the atehere e kuptoj se si jam ne te vertet
maniola
27 Qershor, 2011
nuk do pelqeje te ishe unike,,,une per vete sdo doja nje klon…
amiami
17 Shkurt, 2014
ke shume te drejt
lume
24 Maj, 2010
kam qef me vdek nje her po du me u ngjall prap the te shoh a ka bot tjeter
david
30 Maj, 2010
nuk kam qejf me dek hiq……..
SHFHDKFJ
2 Maj, 2011
çjeni ju mo ma shpifët!!!!!!!!!!!!
SHFHDKFJ
2 Maj, 2011
O debila o kopila!
klodiss
27 Qershor, 2011
Klonimi dueht ta dini qe eshte nje teknike qe me ane te nje qelize mund te krijosh nje qenje tjeter identike prandaj eshte edhe nje nga gjerat me mahnitese
ana
27 Qershor, 2011
Klonimi per here te pare u shpik ne vitin 1996 por fatkeqesisht ndodhi nje gje e keqe ne britani dhe nuk u perhap lajmi se u rijua ose u shpik ne vitin 1996 dhe eshte quajtur sikur u shpik ne vitin 1997
blerimi
10 Mars, 2012
Pershndetje kisha pas me ta bo nje pyetje lidhur me temen . . . a mundet qe te mirret nje gjen nga ndonje bime (qfardoqoft) qe eshte rezisistent ndaj nje virusi apo bakterie dhe te futet ne organizmin e kafsheve apo njeriut dhe ky gjen ta mbroj njerun nga semundja e caktuar . . . dhe nese ka mundesi me na tregu se ku mund te gjej me shum te dhena lidhur me kete teme . . .
ajo
19 Prill, 2012
cdo te thote “klonim”
egzon
25 Tetor, 2012
qelizat seksuale tek njerzit jan aq te vogla sa nuk munesh me manipulu me to ndersa klonimi ka ndoshur vetem te delja dolli tek njerzit edht provu po pa sukses vetem spekulime jan qe thojne se kemi klonu njerin
amiami
17 Shkurt, 2014
cte keqe ka qe tech ka arritur ne perfeksion ne rast se do te ishte nje gje e keqe vendet e tjera qe jane me te zhvilluara mund te kritikonin por neve shqiptaret qe nuk jemi askund me shkencen
Tirane
13 Nëntor, 2014
A mund te di nese me qelizat staminale mund te rindertohen gishtat e nje kembe te djegur qe normal jan djegur indet dhe gishtat jan prere gysem cm.gjithashtu dhe lekura e djegur ne grade te trete…