Vetem 9 dite pas hapjes aq te diskutuar te LHC (Large Hadron Collider – perplasesi i madh i hadroneve) nje incident teknik ka ndodhur ne laboratorin e famshem te CERN. Heliumi i perdorur per te ulur temperaturen ne 2-3 grade Kelvin dhe per te krijuar boshllekun e nevojshem per zhvillimin e eksperimenteve ka rrjedhur si pasoje e nje lidhjeje elektrike difektoze midis dy magneteve. Rregullat e rrepta te sigurise te marra nga CERN kane evituar rrezikun per personelin e kontrollit, dhe kerkuesit ne laboratore.
Megjithate teknikat e komplikuara per ftohjen, dhe temperaturat e ulta te arritura ne tuba, kane detyruar ndalimin e te gjithe eksperimenteve, dhe rrifillimin e tyre gjate pranveres se vitit 2009. Zona e prekur nga rrjedhja e heliumit eshte izoluar dhe si fillim do te rrikthehet ne temperature ambienti (temperatura ne kete zone edhe pas rrjedhjes eshte maksimumi 100°K=-173°C) per te kontrolluar nga e para te gjitha lidhjet. Edhe pse problemi mund te duket mjaft shqetesues per skeptiket te cilet mendonin se eksperimentet ne LHC do te mund te krijonin nje vrime te zeze e cila do te shkaterronte Token, ky problem eshte dicka mjaft normale neqoftese kihet parasysh kompleksiteti i laboratorit. Te gjithe pershpejtuesit e therrmijave te LHC jane makineri unike ne bote ne nivelin e prototipeve, te paperdorura ndonjehere, dhe fakti qe mund te shfaqin probleme teknike ne fillim te perdorimit te tyre eshte dicka mjaft normale.
Shtyrja e eksperimenteve deri ne pranveren e 2009 kushtezohet edhe nga fakti se per kushte sigurie dhe rikontroll te tubacioneve, laboratori mbyllet cdo vit nga nentori ne mars. Difekti i krijuar eshte i pamundur te riparohet para nentorit te ketij viti, per shkak te teknikave te komplikuar te shpjeguara me lart. Per momentin, nuk na mbetet gje tjeter vecse te ripresim fillimin e punes te ketij laboratori i cili pavaresishte debateve eshte i vetmi qe mund ti jape pergjigje pyetjeve me te thella te njerezimit mbi universin dhe fillimin e tij.
Foto:Credit i CERN
Gusht 30th, 2010 → 10:55 am
[…] pergatitet per raundin e dyte te njohjes se therrmijave (i pari ishte nderprere per shkak te nje difekti teknik), Fermilab vazhdon rrugen e tij ne njohjen e botes se therrmijave. Kerkuesit e laboratorit amerikan […]