Rrezatimi hapesinor dhe errerat diellore jane nder rreziqet me te medha per astronautet qe do te vizitojne ne te ardhmen planetet e sistemit tone. Megjithate simulimet me te fundit kompiuterike mund te kene gjetur nje zgjidhje mjaft “praktike”…
Pengesa me e madhe e misioneve ne Mars eshte cilesuar deri me sot rreziku i nenshtrimit te astronauteve ndaj atyre qe quhen stuhi diellore. Te mbushura me therrmija te jonizuara, te cilat edhe pse perbejne vetem nje pjese te rrezatimit kozmik jane nder me te demshmet, keto errera mund te shkaktojne deme jetesore per astronautet (shih arrtikullin mbi rrezatimet). Nje numer i madh therrmijash te tilla “derdhen” ne hapesire nga yjet ne menyre te crregullt dhe dielli yne nuk perben perjashtim. Megjithate jeta ne Toke eshte e mbrojtur me se miri nga fusha magnetike e planetit e cila devijon dhe ndalon keto errera. Ne rastin me te keq vetem nje turbullime pajisjesh qe punojne me vale elektromagnetike mund te ndihet ne jeten e perditshme.
Krejt e kunderta ndodh ne hapesiren nderplanetare. Pervec problemeve te shumta, astronautet jane te detyruar tu nenshtrohen edhe ketyre errerave, nga te cilat per me teper nuk ekziston asnje tute mbrojtese. Astronautet e misioneve Apollo qe shkuan ne Hene jane te vetmet qenie njerezore qe kane udhetuar pertej mbrojtjes se fushes elektromagnetike te Tokes. Koha e shkurter e qendrimit te tyre ne hapesire, mesatarisht 8 dite, e ben thuajse te pamundur kalimin nen nje rryme therrmijash ekstremisht te jonizuara. Megjithate ne rastin e nje misioni ne Mars do te duhen te pakten 18 muaj udhetim, nje kohe e mjaftueshme per te qene te sigurte se ekuipazhi do te haset me nje stuhi diellore.
Tanime, nje grup kerkuesish te Laboratorit Radherford (Rutherford Appleton Laboratory), Universitetit te Jorkut (York University), te Strathclyde dhe IST-se te Lisbones, kane zhvilluar nje sere modelesh per te treguar se eshte e mundur te mbrohen astronautet brenda anijes kozmike duke e pajisur kete te fundit me nje “sfere magnetike xhepi” ne gjendje te devijoje therrmijat e jonizuara te ererave diellore.
Ideja eshte shfaqur qysh ne vitet 60, megjithate nuk eshte pare kurre si nje alternative e mundshme duke qene se mendohej se “sfera elektromagnetike” duhet te kishte nje diameter prej te pakten 100 kilometrash per te qene efikase.
Nje seri simulimesh ne kompiuter me modele qe jane frut i studimeve mbi energjine dhe fuzionin berthamor (shiko dosjen) te 50 viteve te fundit, kane provuar se per te mbrojtur nje anije kozmike dhe ekuipazhin e saj do te mjaftonte nje sfere prej vetem disa metra diameter.
Blogshkenca 
zotrules
6 Nëntor, 2008
Kjo eshte interesante, dhe me vjen cudi se pse nuk eshte bere me pare. Nuk e di, po kam pershtypjen se ruset duhet ta kishin provuar me kohe; te pakten ne kohe te Hrushovit, jane nisur ne hapesire me dhjetra misione me njerez, edhe duke e ditur se nuk ishin fare te sigurta. Ne ate kohe sovjetiket kane patur disa kuota te detyrueshme per t’i arritur ne menyre qe te linin ameriken me goje hapur. Dhe eshte dhe e vertete qe deshtimet e sovjetikeve kane qene teper te shumta.
Por, gjeja qe me ben me shume pershtypje nga cdo gje tjeter, eshte fakti qe qe me misionet e apollos e deri me sot, zhvillimi ka qene gati ne vend numero. Shume pak ndryshime kane ndodhur…
Kur apolloja u leshua ne hapsire, kishin kaluar vetem 40 vjet pas prodhimit te raketes se pare ballistike qe ndoshta as nuk i arrinte brigjet amerikane; sot, pas 40 vjetesh, ne perseri shkojme ne hapsire me raketa! E kam fjalen, qe zhvillimi nuk ka ecur gjithandej me te njejtat ritme, madje per kozmonautiken, gjithshka duket e pezulluar.
Ndoshta eshte pershtypja ime…
cali
2 Prill, 2009
mua kjo me pelqey shum vazhdoni kshtu tu gjet per planetet se po gjoni gjethshka hajt tung nga cali
Mrio
15 Nëntor, 2009
komenti im eshte pse ne hene astronautet komunikojne vetem me radio
SeTlesi3r
2 Tetor, 2011
Komunikojne me radio sepse nuk munden me telefon apo mobil komunikojne me radio per te degjuar me mir edhe komunikuar me mir ???mir esht kshu
Mela
15 Nëntor, 2009
komenti im eshte pse ne hene astronautet komunikojne vetem me radio.
zotrules
19 Nëntor, 2009
Mela… Me cfare mund te komunikohet tjeter? Themi me celular? pervec faktit qe dhe celulari eshte nje lloj radioje, por nuk e ploteson platformen e komunikimit pa riperserites. perndryshe, do te quhej perseri radio.
Nga ana tjeter, gojarisht, me ze, nuk mund te komunikohet sepse Hena ka nje atmosfere aq te rralle, saqe mund te thuhet se nuk ka fare atmosfere. Mungesa e atmosferes dmth qe valet e zerit nuk mund te shperndahen. zeri nuk mund te shperndahet ne boshllek. Por edhe sikur te shperndahej, kordat vokale te njeriut jane te ndertuara ne ate menyre qe te krijojne tinguj duke u ngacmuar(dridhur) prej levizjes se ajrit. keshtuqe, edhe sikur zeri te shperndahej ne boshllek, njeriu nuk do kish mundesi te prodhonte ze ne nje ambjent te tille. Prandaj eshte i domosdoshem komunikimi me radio ne siperfaqen e henes. Ndersa, ne modulet qe kane perdorur njerezit per t’u ulur ne hene; brenda tyre, komunikimi eshte normal, sepse ka ajer te mjaftueshem dhe ne dendesine e mjaftueshme per mbijetese dhe te gjitha funksionet normale fizike te njeriut.
ada
23 Shkurt, 2010
h h HAH HA HA HA HA HHA yes thats my coment
ada
23 Shkurt, 2010
ckemi jeni nje nga me te miret jam ada ju uroj suksese ne udhetimet e tj ne hene per tu mbrojtur h AH AH AH HA ha ah ha me duket ide qesheraka ha ah ah
qendresa
13 Prill, 2010
pse astronautet i kan me te lehta studimet naten se diten ?
elion bytyqi
15 Maj, 2010
sepse naten jan me te zgjushem naten se sa diten
ke ber pyetje shum te rregullt
poidhsdhuy7s
28 Prill, 2010
ljshdhgskesafhdhy hdshfiusodhf hfdslihfe9hy7reuhuhcgf jfhdugihfighjkxzoh sfhuiygfhdhugf huihdfsohoiuphfds dfshuhiuhoudshfi iudsiohupsdpupufd dfhhhdjujdhdfidsoshuihshuf fdhiuhuidfdjhuifdshjn fdsuhisdfhudfihfudsnjdfhuhudfjneldfoidus feshuiephfnhufsfdhu nuhsefhpfhshuishuhfdlfhpis fdsjpfhpshfusiupfhusdu hkjsdfhh fjhjhf djjjhdfiuoihd dsfjhjds fdjskhfjsh jnsdkhfkjsh dsjhskfh;ls jkjshfkjsz ooppoofjdsaknkjf jihfdsaiuhf jhfdsahjdsheutuhldsfhfps jdsfhusdgfhjurehyjdkshusrduhioeshuuihf hahahahahahahahahahawiueurwierjfoiu9yrjhturetikhgrehtiuhrgthriueoashtjkndfhiuohrtivchulkgvhuirehitiuhuhnvhtuhiudsoiugtreuhiipha9fhyasuphhjhdsuiohuhesuufudyuyyfioioffyioufgpoeropihtuhoiretpahyushdfhytyuhjfdpfhdusphggppsgdhhhudfguyg hahahahahahahahahahahah
elion bytyqi
15 Maj, 2010
esht shum bukur kur shkon jasht rruzulllit toksor keshtu qe fat te mbar austronauteve
albulena
12 Shtator, 2010
Jam nje gjeografe qe kam lexu per gjithesine e me ne veqanti pere galaktiken tone(rruga e qumshtit)ku hyn sistemi djellor me te gjith trupat te tjere,pere udhetimin e astronomeve ne gjithesi eshte je e enderr e mashe e sidomos po planetin e marsit qe shum njerez mendojne se do kete jete ne te,mir po fatkeqsisht marsi gjendet ne ate pozit me djellin qe ka amplitud te madhe te temperaturave,ku ndikojne shum gjera atmosfera,hidrosfera,litosfera qe nuk jan si ne toke per ate arsyje nuk mund te kete jete si ne toke,dhe qenjest e gjalla nuk mund te jetojne.shkruaj me enderr te madhe qe ti shof planetet te pakten ne teleskop,albulena
muti
24 Janar, 2011
shum interesant jan planet
anonim
16 Shkurt, 2011
oooooooo po pse vetem per ne mars kaa ????????????………………..
mira tr
16 Shkurt, 2011
per cdo gje ju lutem me njoftoni ok ,.,.,.,.,.
I
l
o
v
e
fabjol
1 Maj, 2011
Nk eshte problemi me imadh sesi duhet te mbrohen atsronautet..gjate udhetimit brenda nje anije kozmike…por mendoj qe me erendesishme eshte si ne do te munde te shkojme atje ku kemi piksynimin…kemi ketu dhe me shume se 60 vjet qe vec Henen kemi vizituar dhe hoqem 1001 te zezat,vaj hallit si do shkoj puna per ne Mars..planeti Marsi eshte shume me large…rreziqet jane me te medha…dhe kushtet e teknologjise se sotme jane shume te uleta qe te perballin me sukses udhetime te tilla..me riske te ulet si ekonomike po ashtu dhe shkencore.
-…Ne nk kemi arrit te shpjegojme me se miri se cpo behet ketu ne planetin Toke dhe jo me te te shohim cbehet ne Planete e tjera qe vec me teleskope i kemi pa..
bbalbania
10 Tetor, 2011
Big Brother Albania 5
SAXCSADSCSA
20 Dhjetor, 2011
Nk eshte problemi me imadh sesi duhet te mbrohen atsronautet..gjate udhetimit brenda nje anije kozmike…por mendoj qe me erendesishme eshte si ne do te munde te shkojme atje ku kemi piksynimin…kemi ketu dhe me shume se 60 vjet qe vec Henen kemi vizituar dhe hoqem 1001 te zezat,vaj hallit si do shkoj puna per ne Mars..planeti Marsi eshte shume me large…rreziqet jane me te medha…dhe kushtet e teknologjise se sotme jane shume te uleta qe te perballin me sukses udhetime te tilla..me riske te ulet si ekonomike po ashtu dhe shkencore.
-…Ne nk kemi arrit te shpjegojme me se miri se cpo behet ketu ne planetin Toke dhe jo me te te shohim cbehet ne Planete e tjera qe vec me teleskope i kemi pa..
brenda
9 Shkurt, 2012
e dini qe jeni shume deshtake????????????????????????????????????????????????
brenda
9 Shkurt, 2012
HAHAHAHAHAH!!!!!!!!!!!!!!!!!!jeni aq shume sa nuk ktheni as pergjigje!!!!haha sa po kenaqem!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!deshtake
vertet
brenda
10 Shkurt, 2012
mos fol kaq shume ti se mos lodhesh . hahahahahahahahahaahahahahahahahaha!!!!!!!!!!!
sarah love (@sarahsykaj)
8 Dhjetor, 2013
bukur
NAIM
26 Shkurt, 2017
Marsi ose sic quhet planeti i kuq rezaton energji edhe ne toke mjafton te vishemi me roba te kuqe kur jemi semure sherimi eshte me i lehte
Dominik
19 Dhjetor, 2018
Possibly the idea with the shed appliance a large number of strategies encouraged considering has become generally regarded as being a myth with a large amount of educated players being
a myth.